Vữa trộn sẵn (hay vữa khô trộn sẵn) mang lại hiệu quả và chất lượng vượt trội cho công trình. Tuy nhiên, để những ưu điểm này được phát huy tối đa, việc bảo quản vữa trộn sẵn đúng cách là yêu cầu kỹ thuật tiên quyết. Bảo quản không đúng không chỉ gây lãng phí mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền và an toàn của công trình. Bài viết này cung cấp hướng dẫn bảo quản vữa trộn sẵn đầy đủ và hiệu quả nhất.

Vì sao cần bảo quản vữa trộn sẵn đúng cách?

Nhiều người có thể nghĩ rằng vữa trộn sẵn đóng bao thì sẽ “an toàn” và ít bị ảnh hưởng bởi môi trường. Tuy nhiên, thực tế không hoàn toàn như vậy:

• Phụ gia đặc biệt: Vữa trộn sẵn chứa các thành phần hóa học quan trọng như xi măng, polyme và các phụ gia đặc biệt khác. Những thành phần này rất nhạy phản ứng với độ ẩm, nhiệt độ và không khí. Xi măng khi tiếp xúc với hơi ẩm sẽ bắt đầu quá trình thủy hóa sớm (pre-hydration), làm giảm hoạt tính và khả năng kết dính. Các phụ gia polyme cũng có thể bị biến chất hoặc suy giảm hiệu quả.
• Ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công trình: Nếu vữa trộn sẵn bị suy giảm chất lượng do bảo quản sai cách, khi đưa vào sử dụng sẽ không đạt được các đặc tính kỹ thuật như thiết kế (cường độ, độ bám dính, khả năng chống thấm…). Điều này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng cho công trình như giảm độ bền, nứt vỡ, thấm dột, bong tróc, làm giảm tuổi thọ và thậm chí mất an toàn.
• Bảo toàn chất lượng: Mục tiêu của việc bảo quản đúng không chỉ đơn thuần là giữ cho bao vữa không bị rách hay vón cục, mà quan trọng hơn là duy trì được toàn vẹn các tính năng hóa lý của vật liệu cho đến khi được sử dụng. Đây là vấn đề nghiêm túc cần được chú trọng để đảm bảo hiệu quả đầu tư và chất lượng thi công.

Hướng dẫn bảo quản vữa trộn sẵn đúng cách

Để vữa trộn sẵn luôn giữ được chất lượng tốt nhất, cần tuân thủ các nguyên tắc bảo quản sau:

1. Điều kiện kho bãi và môi trường bảo quản:

• Nơi lưu trữ: Kho chứa vữa phải khô ráo, thoáng mát và có mái che chắc chắn để tránh mưa nắng trực tiếp. Độ ẩm không khí trong kho càng thấp càng tốt.
• Tránh các yếu tố bất lợi:
  • Ánh nắng mặt trời trực tiếp: Có thể làm tăng nhiệt độ bên trong bao, thúc đẩy các phản ứng hóa học không mong muốn và làm hỏng bao bì.
  • Nước mưa và độ ẩm cao: Là kẻ thù số một của vữa khô. Nước có thể ngấm qua bao bì (nếu không phải loại chống thấm tuyệt đối) hoặc qua các chỗ hở, gây vón cục và làm hỏng vữa.
  • Nguồn nhiệt: Không để bao vữa gần các nguồn phát nhiệt như máy móc, lò sưởi.
  • Hóa chất: Tránh để gần các loại hóa chất dễ bay hơi hoặc có khả năng gây phản ứng với thành phần của vữa.

2. Cách xếp đặt bao vữa trong kho:

• Sử dụng Pallet: Luôn đặt các bao vữa trên pallet (bằng gỗ hoặc nhựa), cách mặt đất ít nhất 10-20cm. Điều này giúp không khí lưu thông bên dưới, ngăn ẩm từ nền đất bốc lên và bảo vệ bao vữa khỏi ngập nước nếu có sự cố.
• Cách tường: Xếp các chồng bao cách tường kho ít nhất 10-20cm để tránh hút ẩm từ tường và tạo không gian cho không khí lưu thông.
• Chiều cao xếp chồng: Không nên xếp các bao vữa quá cao. Thông thường, tối đa khoảng 10 bao/lớp chồng (tùy theo khuyến cáo của nhà sản xuất và loại bao bì) để tránh lớp bao dưới cùng bị nén ép quá mức, gây rách bao hoặc làm vữa bị nén chặt, khó sử dụng.
• Quy tắc “Nhập Trước Dùng Trước” (FIFO – First In, First Out): Ghi chú rõ ràng ngày nhập kho của từng lô hàng và ưu tiên sử dụng các lô hàng cũ hơn trước. Điều này giúp tránh tình trạng tồn kho quá lâu dẫn đến vữa hết hạn sử dụng.

3. Kiểm tra bao bì và tình trạng bao vữa:

• Trước khi nhập kho và trước khi sử dụng: Luôn kiểm tra kỹ lưỡng tình trạng bao bì. Bao vữa phải còn nguyên vẹn, không bị rách, thủng, hoặc có dấu hiệu bị ẩm ướt.
• Xử lý bao bì hư hỏng: Nếu phát hiện bao bị rách nhỏ, cần xử lý ngay bằng cách dán băng keo chuyên dụng hoặc chuyển sang bao bì kín khác (nếu có thể và đảm bảo không nhiễm bẩn).
• Vữa bị ẩm, vón cục: Nếu bên trong bao, vữa đã có dấu hiệu bị ẩm, vón thành cục cứng thì chất lượng đã bị suy giảm đáng kể. Không nên sử dụng loại vữa này cho các hạng mục quan trọng. Nếu cố gắng sử dụng, cần tham khảo ý kiến kỹ thuật và chỉ dùng cho các công việc không yêu cầu cao về chất lượng, sau khi đã loại bỏ phần vón cục và thử nghiệm. Tốt nhất là nên loại bỏ.

Thời hạn sử dụng và cách nhận biết vữa hết hạn

• Thông tin trên bao bì: Hầu hết các nhà sản xuất vữa trộn sẵn đều ghi rõ ngày sản xuất và hạn sử dụng trên bao bì sản phẩm.
• Thời hạn thông thường: Thường dao động từ 6 tháng đến 12 tháng kể từ ngày sản xuất, tùy thuộc vào loại vữa, thành phần phụ gia và điều kiện bảo quản được khuyến cáo. Cần tuân thủ tuyệt đối thông tin này.
• Vữa trộn sẵn hết hạn có dùng được không?
  • Trả lời: Không khuyến nghị sử dụng, đặc biệt cho các hạng mục quan trọng.
  • Giải thích: Mặc dù bề ngoài vữa hết hạn có thể trông “bình thường”, không bị vón cục rõ rệt (nếu được bảo quản tốt), nhưng các tính năng hóa lý quan trọng như khả năng kết dính, tốc độ và mức độ thủy hóa của xi măng, hiệu quả của các phụ gia… đều đã bị suy giảm theo thời gian.
  • Rủi ro khi sử dụng vữa hết hạn:
    • Cường độ không đạt thiết kế.
    • Độ bám dính kém, dễ gây bong tróc.
    • Nguy cơ nứt bề mặt cao hơn.
    • Thời gian đông kết có thể bị thay đổi bất thường.
    • Giảm tuổi thọ và độ bền của công trình.

Sai lầm phổ biến khi bảo quản vữa trộn sẵn

Tránh những lỗi thường gặp sau để đảm bảo chất lượng vữa:

• Đặt trực tiếp bao vữa trên sàn đất hoặc nền xi măng ẩm thấp: Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến vữa hút ẩm từ dưới lên.
• Xếp bao vữa sát tường: Tường có thể bị ẩm, đặc biệt trong mùa mưa, làm ẩm lây sang bao vữa.
• Không che đậy kỹ càng: Để vữa tiếp xúc với mưa hắt, sương đêm hoặc không khí có độ ẩm cao.
• Không tuân thủ quy tắc “Nhập trước dùng trước” (FIFO): Dẫn đến việc các bao vữa cũ bị tồn kho quá lâu, tăng nguy cơ hết hạn sử dụng.
• Sử dụng bao bì đã bị rách, thủng hoặc có dấu hiệu bị nước dính vào: Coi thường những hư hỏng nhỏ trên bao bì có thể khiến vữa bên trong bị ảnh hưởng chất lượng.
• Xếp chồng quá cao: Gây áp lực lớn lên các bao dưới cùng, có thể làm rách bao hoặc nén chặt vữa.

Mẹo bảo quản vữa trộn sẵn hiệu quả – tiết kiệm – an toàn

• Ưu tiên Pallet: Dùng pallet nhựa hoặc gỗ chân cao, thoáng khí.
• Dán nhãn lô hàng: Ghi rõ ngày nhập/hạn sử dụng để dễ theo dõi FIFO.
• Kiểm soát độ ẩm (kho lớn): Cân nhắc dùng cảm biến ẩm hoặc máy hút ẩm.
• Kiểm tra kho định kỳ: Thường xuyên kiểm tra bao bì, phát hiện sớm dấu hiệu ẩm mốc, hư hỏng.
• Huấn luyện nhân viên kho: Đảm bảo người lưu kho hiểu rõ quy tắc bảo quản.
• Kế hoạch mua hàng hợp lý: Mua lượng vừa đủ dùng trong thời gian ngắn để tránh tồn kho lâu và nguy cơ hết hạn, đặc biệt nếu điều kiện kho không tối ưu.

Bảo quản vữa trộn sẵn đúng chuẩn là yêu cầu kỹ thuật thiết yếu, không thể xem nhẹ. Tuân thủ các hướng dẫn về điều kiện lưu kho, cách xếp đặt và kiểm soát hạn sử dụng sẽ giúp duy trì tối đa chất lượng sản phẩm. Điều này không chỉ tránh lãng phí vật liệu mà còn đảm bảo độ bền, an toàn và thẩm mỹ cho mọi công trình. Hãy xem việc bảo quản vữa là một phần không thể thiếu của quy trình kiểm soát chất lượng tổng thể.