Công trình xanh đang trở thành xu hướng tất yếu của ngành xây dựng hiện đại, mang lại không chỉ giá trị bền vững về môi trường mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, để hiểu đúng về công trình xanh và áp dụng hiệu quả khái niệm này, chúng ta cần nhìn nhận rõ ràng về tiêu chí và lợi ích thực tiễn của các công trình đạt chuẩn xanh, đặc biệt là hệ thống LOTUS – chứng nhận công trình xanh được thiết kế riêng cho Việt Nam.

Hiểu đúng về công trình xanh – Công trình xanh là gì? 

Công trình xanh là những công trình đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên: nước, năng lượng, vật liệu,… trong quá trình xây dựng, vận hành và bảo trì. Đồng thời công trình phải đảm bảo môi trường sống an toàn, tiện nghi, nâng cao chất lượng cuộc sống con người mà vẫn giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Công trình xanh không chỉ là xu hướng của ngành xây dựng hiện đại mà còn là giải pháp bền vững trước thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, không ít người hiểu sai hoặc có nhận định chưa đầy đủ về khái niệm này, dẫn đến việc áp dụng không hiệu quả.  

Sai lầm phổ biến khi cho rằng công trình xanh đơn giản là những công trình trồng nhiều cây xanh hoặc sử dụng vật liệu tái chế. Một số dự án chỉ tập trung trồng cây xanh phủ kín bề mặt mà không quan tâm đến yếu tố tiết kiệm năng lượng hoặc có biện pháp giảm khí thải carbon trong thời gian xây dựng và vận hành công trình. Từ đó hiểu sai về bản chất của công trình xanh và chưa thực sự tối ưu hóa được lợi ích bền vững của một công trình xanh mang lại. 

Lợi ích của công trình xanh đối với môi trường sống và xã hội

Công trình xanh không chỉ là giải pháp đối phó với biến đổi khí hậu mà còn mang đến những giá trị lâu dài cho môi trường và cộng đồng:

• Giảm tác động đến môi trường: Các công trình xanh giúp giảm lượng khí thải carbon, tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên như nước và năng lượng, từ đó giảm áp lực lên hệ sinh thái. Từ việc tận dụng ánh sáng mặt trời, tái sử dụng nước, đến việc sử dụng vật liệu xây dựng thân thiện với môi trường, công trình xanh thực sự là một bước tiến lớn hướng tới sự phát triển bền vững.
• Tăng cường chất lượng cuộc sống: Không gian sống và làm việc trong các công trình xanh thường có không khí trong lành, ánh sáng tự nhiên và tiện nghi cao, góp phần cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất của con người.
• Gắn kết xã hội:  Công trình xanh không chỉ tác động đến cá nhân mà còn tạo sự gắn kết mạnh mẽ trong cộng đồng. Thông qua các dự án xanh, ý thức bảo vệ môi trường được lan tỏa, khuyến khích sự hợp tác giữa các bên liên quan như chính phủ, doanh nghiệp và người dân. Đây chính là nền tảng để xây dựng một xã hội phát triển bền vững, nơi mọi người cùng chia sẻ trách nhiệm với mục tiêu chung của Đất nước. 

Hệ thống tiêu chí công trình xanh LOTUS 

Hệ thống tiêu chí công trình xanh LOTUS được phát triển bởi Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC). Đây là hệ thống đánh giá công trình xanh đầu tiên dành riêng cho Việt Nam với các tiêu chuẩn phù hợp khí hậu và quy chuẩn xây dựng tại Việt nam. LOTUS có hệ thống đánh giá công trình linh hoạt, khuyến khích kiến trúc phù hợp với điều kiện khí hậu, giải quyết các mục tiêu sức khỏe và tạo ra không gian tiện nghi cho người sử dụng. 

Các yếu tố về hiệu quả năng lượng và kỹ thuật được đánh giá quan trọng song song với giải pháp quy hoạch , linh hoạt trước thiên tai, thiết kế gần gũi và dễ tiếp cận đến cộng đồng… LOTUS được phát hành thử nghiệm năm 2010, đến năm 2019 đã cấp nhật phiên bản mới cho công trình xây mới V3 (LOTUS NC V3). Sau nhiều lần sửa đổi cập nhật thêm, đến nay LOTUS có khả năng áp dụng cho hầu hết các loại hình xây dựng với 7 công cụ đánh giá sau:

1. LOTUS NC v3 được áp dụng cho dự án xây mới hoặc cải tạo quy mô lớn với tổng diện tích sàn (GFA) từ 2500m2 trở lên.
2. LOTUS BIO được áp dụng cho công trình hiện hữu
3. LOTUS Homes được áp dụng cho công trình nhà ở riêng lẻ
4. LOTUS SB được áp dụng cho dự án phi nhà ở với GFA nhỏ hơn 2500 m2
5. LOTUS Interiors được áp dụng dự án hoàn thiện nội thất
6. LOTUS Small Interiors được áp dụng dự án hoàn thiện nội thất với GFA nhỏ hơn 1000 m2
7. LOTUS Homes C&S được áp dụng cho công trình nhà ở và biệt thự xây thô

Tại Việt Nam, xu hướng xây dựng công trình xanh đang ngày càng phát triển. Theo đó, Chính phủ nhận diện rào cản, đưa ra các giải pháp nhằm thúc đẩy xây dựng công trình xanh tại Việt Nam, hướng đến ngành xây dựng bền vững trong tương lai. 

Một số công trình xanh tiêu biểu tại Việt Nam 

Trung tâm Lưu Ký chứng khoán Việt nam 

• Năm thiết kế: 2014
• Vị trí: 112 Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội
• Diện tích đất xây dựng: 703 m2 (khối đế)/577 m2 (khối tháp)
• Chứng nhận: Năm 2020 tòa nhà đạt chứng nhận LOTUS Hạng Bạc (LOTUS Silver) do Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC) cấp.

Tòa nhà trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam là một trong những công trình xanh theo xu hướng tiết kiệm năng lượng. Công trình được tối ưu không gian làm việc cho cán bộ nhân viên với toàn bộ không gian đều có thể nhìn ra ngoài, cây xanh được bố trí dày đặc tạo cảm giác tươi mát và trong lành. Việc tích hợp thiết kế xanh vào môi trường làm việc không chỉ nâng cao hiệu suất mà còn tiết kiệm chi phí vận hành.

Tòa nhà NO2 NO3 dự án EcoHome3

• Vị trí: Đường Tân Xuân, Phường Đông Ngạc, Q. Bắc Từ Liêm, HN
• Tổng diện tích: 12,321 m2, dự án nhà ở xã hội với tổng 1,456 căn
• Chứng nhận: Đạt chứng chỉ xanh EDGE (Tổ chức tài chính Quốc tế IFC)

Tòa nhà NO2 và NO3 thuộc dự án EcoHome3 nằm ở cửa ngõ Tây Bắc của TP.Hà Nội, vị trí địa lý thuận lợi kết nối được với các tiện ích xung quanh. Đây là dự án nhà ở xã hội đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhật công trình xanh quốc tế với tiêu chuẩn xây dựng tối ưu hóa nguồn nước, năng lượng và vật liệu. Chủ đầu tư chú trọng đến thiết kế của dự án, mong muốn mang lại một không gian sống xanh, an toàn và tiện nghi. 

TechnoPark Tower

• Vị trí: nằm trong khu đô thị Vinhomes Ocean Park, Gia Lâm, Hà Nội
• Tổng diện tích: Quy mô 45 tần với tổng diện tích sàn cho thuê 117.000m2 tương đương khoảng 2.700m2/sàn
• Chứng nhận:  Đạt chứng chỉ danh giá LEED Platinum từ Hội đồng công trình xanh Hoa Kỳ.

TechnoPark Tower được định hướng thiết kế, xây dựng và xây dựng theo bộ tiêu chuẩn công trình xanh LEED..Tòa nhà đã đáp ứng toàn bộ 9 tiêu chí khắt khe nhất bao gồm: vị trí kết nối giao thông, khả năng giảm tiêu thụ năng lượng, tận dụng nguồn nước hiệu quả, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, môi trường phát triển bền vững, tính sáng tạo trong thiết kế, đảm bảo chất lượng môi trường sống trong nhà, thiết kế tích hợp và điểm thưởng vùng.

Trường liên cấp Genesis 

• Vị trí: Khu H2-2, Phường Mễ Trì, Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
• Diện tích: 6,128 m2
• Chứng nhận: Năm 2019 được cấp chứng nhận LOTUS Gold theo Hệ thống Chứng nhận LOTUS cho Công trình Phi nhà ở.

Trường liên cấp Genesis ý nghĩa tên gọi là Khởi Nguyên được đầu tư bởi Tập đoàn Capital House. Trường Genesis Hà Nội với xu hướng đào tạo bền vững đã dày công thiết kế các chủ điểm môn học lồng ghép 17 mục tiêu phát triển bền vững phù hợp với kiến thức và thời lượng. Giáo dục về môi trường và xây dựng xanh nên bắt đầu từ việc tạo ra các không gian học tập bền vững, truyền cảm hứng trực tiếp cho thế hệ tương lai.

Công trình với lối kiến trúc tự do, thiết kế được lấy cảm hứng từ thiên nhiên, với nhiều không gian đón ánh sáng tự nhiên. Công trình sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng nhờ thiết kế vỏ công trình được che phủ bằng lam chớp dọc giảm nắng cùng hệ thống điều hòa không khí và hệ thống pin năng lượng mặt trời tiết kiệm. Lớp phủ thực vật chiếm đến 39.2%, được thu nước mưa phục vụ nhu cầu tưới đáp ứng khoảng 11.45%. 

Công trình xanh không chỉ là mục tiêu mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân, doanh nghiệp và xã hội trong việc xây dựng một tương lai bền vững. Những ví dụ thực tế từ các công trình xanh tại Việt Nam đã chứng minh lợi ích vượt trội của việc áp dụng tiêu chuẩn xanh, đồng thời mở ra hướng đi mới cho ngành xây dựng. Hiểu đúng về công trình xanh và cùng chung tay lan tỏa và thúc đẩy xu hướng xanh để môi trường sống ngày càng an toàn, tiện nghi, phát triển toàn diện.